Systemen en tools

Voor het goed uitvoeren van het beheer van de VRI’s zijn de volgende systemen in Den Haag essentieel:

  • de verkeersmanagementcentrale;

  • verkeersmonitoringscamera’s;

  • een Netwerk Management Systeem (NMS), dat ook gebruikt wordt als VRI-beheercentrale;

  • NDW (Nationaal Dataportaal Wegverkeer), in combinatie met een V-Log-centrale;

  • UDAP (het landelijk dataplatform van iVRI’s);

  • de centrale module voor registratie van storingen;

  • ontwerptools en overige tools.

Verkeersmanagementcentrale

De centrale plek voor het volgen van de verkeersafwikkeling op kruispunten met verkeerslichten is de verkeersmanagementcentrale (VMC) van de afdeling VM. Deze centrale wordt op werkdagen van 6:00 uur ‘s ochtends tot 21:00 uur ’s avonds continu (in twee diensten) bemand door een wegverkeersleider (WVL). Buiten deze tijdsvakken worden de taken overgenomen door de Regiodesk van Zuid-Holland Bereikbaar (ZHB) in de verkeerscentrale Zuid-West-Nederland (VCZWN) van Rijkwaterstaat in Rhoon.

De primaire taak van de WVL’s is het observeren/monitoren van de verkeersafwikkeling, het inzetten van regelscenario’s en het aansturen van het eerstelijns technisch beheer. Op meerdere schermen zijn de beelden van verkeersmonitoringscamera’s op kruispunten zichtbaar. Daarnaast worden nog meer externe systemen (zoals ongevallenradar, TomTom Drive voor file informatie, de open NDW-kaart voor beeldstanden van de signalering op snelwegen) gebruikt om de algehele verkeerssituatie in de gaten te houden. Bij de constatering van problemen in de verkeersafwikkeling, activeert de WVL een passend regelscenario of speelt de WVL de situatie door naar één van de verkeersregelkundigen. Daarnaast wordt het NMS gebruikt om regelscenario’s in te zetten en om storingen te constateren en door te zetten naar het eerstelijns technisch beheer. Ook bij de uitvoering van werkzaamheden zorgen de WVL’s voor de inzet van regelscenario’s, die daarvoor klaargezet zijn door de verkeersregelkundige. Met de Regiodesk zijn afspraken gemaakt over de inzet van regelscenario’s bij incidenten op rijkswegen.

Verkeersmonitoringscamera’s

Het gebruik van camerabeelden heeft als doel om de doorstroming op het gehele netwerk in de gaten te houden. Het helpt daarnaast bij het sneller en beter uitvoeren van verkeerskundig beheer en zorgt ervoor dat de verkeersregelkundige op elk willekeurig moment op afstand kan meekijken met de verkeersafwikkeling op het betreffende kruispunt. Het op locatie kijken is dan niet altijd meer noodzakelijk. Vrijwel alle kruispunten op het DVM-netwerk van Den Haag zijn voorzien van camera’s, behalve een aantal kleinere kruispunten. In de VMC worden de beelden van deze camera’s op een van de beschikbare beeldschermen getoond.

Voorafgaand aan het toepassen van verkeersmonitoringscamera’s binnen het verkeerskundig beheer heeft de gemeente een Privacy Impact Assessment (PIA) doorlopen. Hieruit is gebleken dat het gebruik van deze camerabeelden voor het betreffende doel is toegestaan binnen de kaders van de wet Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG).

Netwerk Management Systeem

Het Netwerk Management Systeem (NMS) is een beheer- en managementsysteem waarop alle VRI’s zijn aangesloten. Bij gemeente Den Haag wordt op dit moment gebruik gemaakt van het NMS dat in regionaal verband is aangeschaft en beheerd. Op deze beheercentrale zijn alle VRI’s van de gemeente Den Haag aangesloten. Storingen aan VRI’s worden automatisch gemeld en zijn zichtbaar op de beheercentrale. De WVL’s van de VMC zetten de storingsmeldingen door naar het eerstelijns technisch beheer. Daarnaast kunnen de WVL’s VRI-parameters aanpassen en regelscenario’s inzetten.

NDW en V-Log-centrale

Voor met name verkeerskundig beheer is de beschikbaarheid van verkeerskundige data over het functioneren van een VRI essentieel. Bij gemeente Den Haag verzamelen alle VRI’s verkeerskundige data (V-Log-data) over de werking van de regeling. Deze gegevens worden centraal opgeslagen bij het NDW (Nationaal Dataportaal Wegverkeer). Via het landelijke dataportaal van NDW met Dexter als gebruikersinterface, is deze data beschikbaar voor nadere analyse. En ook de V-Log-centrale van gemeente Den Haag heeft toegang tot deze data. Vooral deze analysetool (thans YAVC) speelt een essentiële rol in het verkeerskundig beheer, omdat V-Log-analyses (fasediagram, monitoring van indicatoren en streefwaarden) de basis zijn van een verkeerskundige analyse. Naast de V-Log-data van alle VRI’s bevat het NDW onder andere ook Floating Car Data (FCD) die verzameld wordt op het Haagse wegennet. Dit betreft waargenomen reistijden, van motorvoertuigen. Deze data is de basis voor verkeerskundige analyses, op basis van tools die NDW (en andere partijen, zoals TomTom) daarvoor ontwikkeld heeft.

UDAP

Het UDAP-platform is een landelijk systeem, waar alle nieuwe generatie iVRI’s op worden ontsloten. Het beheer en de doorontwikkeling wordt naar verwachting voor de komende acht jaar geregeld door het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Aangezien gemeente Den Haag er voorlopig de voorkeur aan geeft om iVRI-ready installaties uit te rollen, is de aansluiting ervan op UDAP nog niet relevant. Voor de toekomst, als de iVRI op enig moment wel de standaard wordt, is het wel van belang om het contact met de beheerorganisatie rond het UDAP alvast in de eigen organisatie te beleggen.

Ontwerptools en overige tools

Bij de voorbereiding en ontwerp van verkeersregelingen gebruikt VM de ontwerptools die daarvoor in de verkeerskundige wereld gebruikelijk zijn, zoals COCON (voor VRI-berekeningen), OTTO (voor berekening ontruimingstijden), TLCGen (voor het genereren van regelapplicaties) en VISSIM (microsimulatiemodel). Daarnaast zijn er ook allerlei tools die voor specifieke taken en leverancier specifieke toepassingen gebruikt worden. Een belangrijke tool is de (leverancier-specifieke) omgeving om zelf regelapplicaties te laden in de automaat op straat. Een aantal verkeersregelkundigen van VM is opgeleid en bevoegd om dit zelfstandig, zonder tussenkomst van de leverancier, onder bepaalde voorwaarden te doen. Deze leverancier-specifieke tools zijn beschikbaar voor de verkeersregelkundigen die daarmee mogen werken.